4 نکته مهم برای داشتن یک مطالعه موثر

• آیا تاکنون برای اینکه زمان زیاد صرف مطالعه کرده­ ای اما به نتیجه ­ی دلخواهت نرسیده­ ای، احساس ناامیدی کرده ­ای؟
• آیا تا به حال احساس کرده ­ای بازخوردی که از مطالعه می­گیری، نشان دهنده میزان تلاشت نبوده است؟
• آیا فقط می­توانی بخش کمی از محتوای مورد مطالعه را به خاطر بسپاری؟

اگر به هر یک از سوالات بالا پاسخ «بله» داده­ای، پس باید از روش­های مطالعه موثر استفاده کنی. در این مقاله به 4 روش مطالعه مؤثر اشاره کرده­ایم که در ادامه به تشریح هر کدام می­پردازیم.

1. تاثیر شرایط بر مطالعه موثر

برای اینکه مطالعه مؤثر داشته باشید، باید شرایطی که در آن بهترین نتیجه را می­گیرید، پیدا و مهیا کنید. شرایط مطالعه، شامل زمان و مکان می شود. هنگام مطالعه در زمان­ها و مکان­های مختلف توجه بیشتری داشته باشید تا بتوانید بهترین شرایط مناسب خودتان را پیدا کنید.

نکاتی در مورد انتخاب زمان مطالعه:

• بسیاری از افراد ادعا می­کنند که شب­ها، مطالعه­ موثر و بهتری دارند؛ در حالی که، اکثر مردم در نیمه­ ی اول روز تمرکز و بهره ­وری بیشتری دارند. اما در اکثریت افراد بدین گونه است که در نیمه­ ی اول روز، تمرکز بالایی دارند و با نزدیک شدن به شب، از تمرکز آن­ها کاسته می شود. بنابراین برای مطالعه­ ی درسی، مقاله، کارهای پژوهشی و مشابه این­ها که نیازمند تمرکز بالایی است، بهتر است در نیمه اول روز مطالعه کنید. می­توانید از زمان­های عصر و شب، برای مطالعه آزاد استفاده کنید.
• هنگام اختصاص دادن زمان به مطالعه، واقع بین باشید. مثلاً اختصاص 2 ساعت مطالعه بعد از 5 ساعت سخنرانی یا بعد از یک شیفت کاری 8 ساعته غیرواقعی است.

نکاتی در مورد محیط مطالعه:

• برخی از دانشجویان اعتراض میکنند که در منزل، به دلایل مختلف، دچار حواس پرتی می شوند؛ لذا تمایل دارند در مکان های آرام تر مانند کتابخانه مطالعه کنند. اما برخی دیگر از آن ها، از قدرت تمرکز بالایی برخودارند و با وجود سر و صدای داخل منزل، قادر به حفظ تمرکز خود هستند.
• برخی از دانشجویان متوجه می‌شوند که با کمی سر و صدا در پس‌زمینه، بهترین تمرکز را دارند؛ صدایی مانند نویز سفید (صدای طبیعت) یا مشابه آن. برخی از دانشجویان، سکوت کامل را ترجیح می­دهند؛ در این صورت یک منطقه مطالعه آرام مانند یک کتابخانه، می­تواند بهترین انتخاب برای این گروه باشد.
• در صورت امکان، عوامل حواس‌پرتی‌ مانند تلفن همراه و یا لپ‌تاپ را در طول زمان مطالعه از خود دور کنید.
• از گوش دادن به موسیقی در حین مطالعه خودداری کنید؛ زیرا این کار درصدی از ذهن و تمرکز شما را به خود جلب می­کند و در نتیجه مطالعه شما را کم اثر می­کند.

2. کار خود را به طور مساوی در طول ترم توزیع کنید

برای هر دوره ­ای که می­گذرانید، مطالب زیادی وجود دارد که باید در مدت زمان بسیار کوتاهی یاد بگیرید. به طور کلی نمی­توان یک کتاب درسی کامل از اطلاعات را در یک یا دو هفته یاد گرفت. بنابراین، کارآمدترین راه برای یادگیری محتوای آموزشی دوره ­ها، این است که با گذشت هفته­ ها آن را به تدریج وارد ذهن خود کنید؛ این باعث درک بهتر و حفظ محتوای دوره می­شود.

با مطالعه تدریجی مطالب، دو فایده نصیب شما می­شود:

• اشکالات شما به مرور زمان آشکار می شود و زمان کافی برای رفع آن­ها خواهید داشت.
• زمان مناسب برای مرور و تثبیت آن­ها در حافظه بلند­مدت خود خواهید داشت.

نکاتی در مورد سرعت بخشیدن به مطالعه

• زمان توصیه شده برای مطالعه موثر، 2-3 ساعت در هفته به ازای هر واحد درسی است. این برنامه باید از همان اولین هفته­ ی دوره آغاز شود. به طور مثال یک درس 2 واحدی، باید حداقل 4 و حداکثر 6 ساعت در هفته و در تمام طول ترم مطالعه شود.
• در بلوک‌های زمانی کوتاه مدت، حداکثر 2 ساعت، مطالعه کنید.
• حدود 5 دقیقه به ازای هر نیم ساعت مطالعه یا ده دقیقه به ازای هر یک ساعت مطالعه، استراحت کنید.
• در فرصت­ های استراحت، تمرکز خود را مخدوش و پراکنده نکنید. در این زمان­های کوتاه سعی کنید در یک جای آرام و ساکت قرار بگیرید و چشم­های خود را چند دقیقه ببندید.

3. مرور و آزمون­های منظم داشته باشید

مرور منظم به منظور انتقال اطلاعات به حافظه بلندمدت و برای به دست آوردن درک عمیق از مطالب، ضروری است. مرور می‌تواند شامل مواردی مانند خواندن یادداشت‌هایتان یا خلاصه کردن آن­ها در نمودار یا درخت ذهنی و مشابه آن باشد. یکی از بهترین راه­های مرور این است سوالات تمرینی را انجام دهید و خودتان را محک بزنید.

نکاتی در مورد مرور و تمرین تست:

• مطالب و محتوایی را که به شما تدریس شده است، حتما تا قبل از 24 ساعت پس از تدریس، مرور کنید.
• حداقل یک ساعت در هفته برای هر درس، مرور در نظر بگیرید.
• هنگام آزمون از خود، ابتدا تلاش کنید تا بدون کمک گرفتن از یادداشت­ها یا مطالب خوانده شده (حتی حدس بزنید) به سوالات پاسخ دهید؛ این باعث یادگیری بهتر پاسخ­های صحیح می­شود و همچنین به شما کمک می­کند، تعیین کنید برای چه قسمت­هایی از درس، زمان بیشتری را صرف کنید.
• هنگام انجام مرور هفتگی، به سوالات تمرینی قبلی که در اوایل ترم تسلط داشتید برگردید و با ترکیب کردن آنها با سوالات فصل­های دیگر، خود را مورد آزمون قرار دهید.

4. فعالانه مطالعه کنید

هر چه بیشتر درگیر محتوا باشید، احتمال اینکه آن را به خاطر بسپارید و درک کنید، بیشتر می شود. مطالعه موثر و فعال شامل نوشتن نکات، سوال پرسیدن و تدریس به افراد خیالی است. در واقع درگیر کردن حواس پنجگانه حین مطالعه، کمک می­کند مطالب به طور عمیق­تر و طولانی­تر در حافظه ثبت شوند.

نکاتی در مورد مطالعه فعال

• برای درک بهتر و حفظ مطالب، با پیوند دادن آنچه یاد می‌گیرید به چیزهای دیگری که قبلاً آموخته‌اید، فکر کردن به مثال‌های دنیای واقعی و مفاهیم، ​​محتوا را در ذهن خود زنده نگه دارید تا به هر بهانه­ای بتوانید آن را یادآوری کنید.
• کلمات مهم را حین مطالعه یادداشت کنید.
• مطالب را به زبان خودتان یادداشت کنید.

مقالات بیشتر را در زمینه تندخوانی و مطالعه موثر ، در سایت مطالعه کنید. در صورت نیاز، به دوره های استاد طاری مراجعه کنید.