چالش های دوره دکتری و راه حل آن ها
چالشهای دوره دکتری و راه حل آنها
دوره دکتری ، مقطعی متفاوت با مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است. محوریت کلاسها و فعالیتهای این دوره، دانشجو است. اساتید مقطع دکتری، به دانشجوهای خود، به چشم دستیار پژوهشی نگاه میکنند؛ همانطور که در جلسه مصاحبه دکتری ویژگی پژوهشگر بودنِ دانشجو بررسی میشود. از این رو، مسیر تحصیل در دوره دکتری و چالشهای آن، نیاز به بررسی بیشتری قبل از شروع دوره دارند. در این مقاله، سعی داریم به بررسی این مهم و راهکار آن بپردازیم.
دکتری در ایران و خارج از ایران
سیستم آموزشی کشور ایران با بسیاری از کشورها، علی الخصوص کشورهای غربی متفاوت است. در کشورهای غربی، اساتید دانشگاه، به تحصیلات و فعالیت های علمی دانشجویان (به خصوص مقاطع عالی) جهت می دهند؛ اما در کشور ما، دانشجویان باید خودشان به دنبال مسیر و جهت درست و مناسب باشند. به عبارتی دانشجویان باید خودشان یک برنامه ی جامع برای مسیر تحصیلی خود طراحی کرده و طبق آن عمل کنند.
یکی دیگر از تفاوت های تحصیل در دوره دکتری در ایران و خارج از ایران، حمایت مالی دانشجویان است. در بیشتر کشورهای غربی، از دانشجویان دوره دکتری ، حمایت مالی می شود تا آن ها بتوانند تمامِ زمان خود را صرف امور علمی و پژوهشی کنند. اما در ایران از دانشجویان دکتری ، حمایت مالی چندانی نمی شود. لذا دانشجویان مجبور هستند حین تحصیل، شاغل نیز باشند. هزینه های زندگی شخصی و تحصیل در دوره دکتری، با عایده ای که دولت در ایران برای دانشجویان دوره دکتری در نظر گرفته است، تامین نمی شود.
دانشجویان دوره دکتری در سراسر دنیا، به عنوان دستیاران پژوهشی اساتید شناخته میشوند. در واقع اساتید و داورها، دانشجویان را با همین هدف جذب میکنند. در این راستا، زمان آزاد دانشجو، تاهل و شغل، موارد مهم قضاوت داوران است. بنابراین دانشجویان دکتری باید تمام وقت در حال تحصیل، مطالعه و پژوهش باشند، در مواقعی که دانشجو شاغل باشد، دیده می شود که از کیفیت تحصیل او کم شده است. لذا دانشجویان باید با طرح یک نقشه ی مشخص و منطقی از مسیر موفقیت در دوره دکتری ، این چالش ها را به حداقل برسانند.
چالش های دانشجویان دکتری
دانشجویان دوره دکتری در کشور ما، با مسائل و چالش های بسیاری مواجه هستند. از جنبه های بسیار مختلفی، دوره ی کارشناسی و ارشد، با دوره ی دکتری قابل مقایسه نیستند. برخی از این چالش ها در ذیل عنوان شده اند:
- عنوان و موضوع رساله ی دکتری
بسیاری از دانشجویان دوره ی دکتری ، پس از برگزاری آزمون جامع، اقدام به تعیین موضوع رساله ی دکتری میکنند. این تاخیر در انتخاب موضوع چند نکته ی منفی را به دنبال دارد:
- زمان زیادی از دانشجو هدر رفته است. این زمان می توانست صرف مطالعات پیش از تایید پروپوزال شود.
- دانشجو برای اینکه بتواند هرچه زودتر، تایید و تصویب پروپوزال رساله اش را بگیرد، مجبور به انتخاب یک موضوع سطحی شود.
- موضوعی که از طرف اساتید به دانشجو پیشنهاد میشود، ممکن است در حیطه ی علاقه و استعداد دانشجو نباشد.
- تاخیر در دفاع از رساله ی دکتری
گرچه دوره دکتری باید در طول 4 یا 5 سال به اتمام برسد، اما گاهی به دلیل مشخص نبودن هدف و مسیر دانشجویان، این مدت به 7 ، 8 یا حتی در برخی موارد به 10 سال کشیده شده است. مسائل زیر می تواند موجب طول کشیدن دوره دکتری شود:
- مشغله ی دانشجویان در زندگی شخصی و شغلی
- عدم کیفیت مطالعات و فعالیتهای علمی
- تأخیر در قبولی آزمون جامع
- عدم آماده سازی پروپوزال و رساله در موعد مقرر
- عدم دفاع از رساله در زمان مشخص
چرا کارگاه نقشه راه آکادمیک برای دانشجویان دکتری مفید است؟
نقشه ی راه آکادمیک برای دانشجویان دوره دکتری راهنمای بسیار جامع و کاملی است که نمونه ی آن را در هیچ منبع دیگری نمیتوان یافت. مباحثی که در این دوره در اختیار دانشجویان قرار میگیرد، حاصل علم و تجربه ی سالهای طولانی از زندگی دکتر وکیلی است. آنچه ایشان در طی کارگاه تدریس میکنند، می تواند مسیر دوره دکتری را برای دانشجویان هموار و تسهیل کند.
آنچه از کارگاه “نقشه راه آکادمیک” برای داوطلبان و دانشجویان دوره دکتری مفید است، به شرح زیر می باشد:
- طراحی و تدوین مسیر موفقیت آکادمیک افراد به صورت منحصر به فرد
- مدل موفقیت در دوره ی دکتری
- طراحی هرم تخصص با توجه به شرایط، علائق و استعدادهای هر فرد
- تدوین رزومه حرفه ای برای جلسه مصاحبه دکتری
- ساختار
- محتوا
- ترتیب و توالی مطالب
- ظاهر رزومه و …
- نحوه صحیح و هدفمند نگارش انگیزه نامه و بیانیه ماموریت
- اصول پاسخ دهی به سوالات ارزیابی حرفه ای در مصاحبه دکتری
- دریافت نمره حداکثری از بخش ارزیابی حرفه ای مصاحبه دکتری
- لذت بردن از مسیر و مقصد تحصیل در دوره ی دکتری
کارگاه نقشه راه اکادمیک برای داوطلبان و دانشجویان دوره دکتری، به عنوان یک راهنمای کامل و جامع، منشا گرفته از علم و تجربه است. این کارگاه برای افراد زیر مناسب است:
- کلیه دانشجویان در تمامی مقاطع تحصیلی
- داوطلبانی که قصد شرکت در دوره ی دکتری را دارند
- داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته شده اند و در مرحله ی تکمیل و تقویت رزومه و آمادگی برای مصاحبه هستند.
دیدگاهتان را بنویسید